Alanya Kalesi

Alanya Kalesi; Antalya İli, Alanya İlçesi sınırları içerisinde, MÖ 2. yüzyılda Bergama Krallığı Döneminde karadan denize doğru büyük bir çıkıntı yapan, karadan ve denizden zor ulaşılabilen sarp ve yüksek bir yarımadanın üzerine Coracesium adıyla kurulmuş, 13. yüzyılda Selçuklu Sultanı I. Alâeddin Keykubad tarafından Türk topraklarına dahil edilerek günümüzdeki şeklini alan Anadolu’da inşa edilmiş en güzel ve en sağlam kalmış kalelerden birisidir.

Coracesium (Alâiye) antik kaynaklarda bazen Dağlık Kilikya, bazen de Pamfilya kentleri arasında sayılmıştır. Alanya Kalesi, Helenistik Dönemden Selçuklu Beylik ve Osmanlı Dönemine kadar çeşitli yerleşimlere sahne olmuş olup birçok önemli eseri ve kalıntıyı içinde bulundurmaktadır.

Alanya Kalesi; 6.5 kilometreyi bulan sur uzunluğu, 93 kulası, 140 burcu, kale içinde yer alan 400 su sarnıcı ve yazıtlı kapılarıyla Selçuklu Devletinin görkemini gözler önüne seren bir açık hava müzesi konumundadır. Surlar; Kızıl Kule’den başlayarak planlı bir şekilde Ehmedek, İç Kale, Adam Atacağı, Cilvarda Burnu üstü ve Arap Evliyası ve Esad Burcu’na inerek Tophane ve Tersane’yi geçip başladığı yer olan Kızıl Kule’de son bulur.

Alanya, Selçuklu Devletinin çöküş döneminde 1293 yılında Karamanoğulları’nın eline geçmiştir. Alanya, 1427 yılında 5.000 altın karşılığında Memlûk Devletine satılmış, 1471 yılında Fatih Sultan Mehmet Döneminde Osmanlı topraklarına katılmıştır. Alanya Kalesi ve çevresi 1999 yılında Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlığı ilan edilerek koruma altına alınmıştır.

Adres:
Merkez, Alanya/Antalya

Mimari Çağ:
Bergama Krallığı
Roma İmparatorluğu
Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu
Selçuklu Devleti
Beylikler Dönemi
Osmanlı Devleti
Türkiye Cumhuriyeti

Bugünkü Kullanımı:
Anıt

Koruma Durumu:
Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlığı

İlgili Kurum:
T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü
Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü

Ziyaret Tarihi:
01.07.2023

Kaynakça:
Bu sitede yer alan Antalya Kültür ve Tabiat Varlıklarına ait tüm görsellerin yayın hakları Orhan Deniz KAPLAN’a aittir. Sitemizde yer alan görseller, Orhan Deniz KAPLAN’dan izin alınmadan çoğaltılamaz, dijital ve basılı hiçbir mecrada yayınlanamaz.

Alanya Kalesi hakkında yer alan araştırma ve bilimsel sonuçlara ilişkin veri, görsel ve değerlendirmeler; Kubilay YEĞİN’e ait olup, yazı kaynağı T.C. Antalya Valiliği – Antalya Kültür Envanteri kitabından alıntılanmıştır. Yazı içeriği yukarıda ismi yazılı araştırmacıdan izinsiz çoğaltılamaz, dijital ve basılı hiçbir mecrada yayınlanamaz.

antalyakulturenvanteri.com’da yer alan envanter bilgileri kaynak gösterilmeden izinsiz çoğaltılamaz, dijital ve basılı hiçbir mecrada yayınlanamaz.

Harita:

ALANYA KALESİ İÇERİSİNDE GÖRÜLMESİ GEREKEN YERLER:

Alanya Deniz Feneri
Alanya Kalesi’nin burçları üzerine kâgir kule olarak 1880 yılında Osmanlı Devleti Döneminde Fransızlar tarafından inşa edilmiş, iki yapıdan oluşan dikdörtgen planlı, Akdeniz’de seyreden gemiler için inşa edilmiş bir rota feneridir.

Adam Atacağı
Alanya Kalesi İç Kale bölümünün güneybatı köşesine 13. yüzyılda Selçuklu Devleti Döneminde inşa edilmiş kare planlı alt kısmı moloz taş, üst kısmı tuğla ve horasan harcı ile inşa edilmiş bir su sarnıcıdır.

Ehmedek Kalesi
Alanya Kalesi’nin kuzey uç noktasında, yarımadanın karayla bağlantısı olan meyilli arazi üzerine Doğu Roma (Bizans) Döneminde inşa edilmiş küçük kalenin 1227 yılında Selçuklu Devleti Döneminde imar edilmesiyle yeniden inşa edilmiş bir orta kaledir.

İç Kale Bölümü
Alanya Kalesi İç Kale bölümünde, MS 12. yüzyılda Doğu Roma (Bizans) Döneminde inşa edilmiş, merkez kubbeli üç yapraklı yonca planlı kilisedir.

İç Kale Bizans Kilisesi
Alanya Kalesi İç Kale bölümünde, MS 12. yüzyılda Doğu Roma (Bizans) Döneminde inşa edilmiş, merkez kubbeli üç yapraklı yonca planlı kilisedir.

İç Kale Freskli Avlu
Alanya Kalesi İç Kale bölümünde yer alan seyir terasının batı ucuna inşa edilmiş fresklerle süslü bir avlu yapısıdır.

İç Kale Selçuklu Sarayı
Alanya Kalesi İç Kale bölümünde yer alan, 13. yüzyılda Selçuklu Devleti Döneminde İç Kalenin kuzey-doğu köşesine inşa edilmiş bir saray kompleksidir.

İç Kale Sultan Hamamı
Alanya Kalesi İç Kale bölümünde yer alan, 13. yüzyılda Selçuklu Devleti Döneminde İç Kalenin kuzey-doğu köşesine inşa edilmiş bir saray kompleksidir.

İç Kale Tonozlu Galeri
Alanya Kalesi İç Kale bölümünde yer alan seyir terasının batı ucuna 13. yüzyılda Selçuklu Devleti Döneminde inşa edilmiş üç mekândan oluşan tonozlu galeri yapısıdır.

İç Kale Tonozlu Galeri
Alanya Kalesi İç Kale bölümünde yer alan seyir terasının batı ucuna 13. yüzyılda Selçuklu Devleti Döneminde inşa edilmiş üç mekândan oluşan tonozlu galeri yapısıdır.

Gözetleme Kuleleri
Alanya Kalesi’nin içerisine savunma ve gözetleme amacıyla yapılmış gözetleme kuleleri moloz taş ve horasan harcı ile inşa edilmiştir.

Osmanlı Dönemi Çeşmesi
Alanya Kalesi Hisariçi Mahallesi 432 ada 1 parsel üzerinde, Osmanlı Devleti Döneminde yaptırılmış çeşmedir.

Su Sarnıçları
Alanya Kalesi’nin içerisine 13. yüzyılda Selçuklu Devleti döneminde genelde kare veya dikdörtgen planda tuğla ve kireç harcı malzeme ile inşa edilmiş, su alma bacalarına sahip sivri tonoz veya düz çatı örtülü su sarnıçlarıdır.

Surdibi Mevkii Çeşmesi
Alanya Kalesi Hisariçi Mahallesi Surdibi Mevkii 312 ada 10 parsel üzerinde, Arasta yapısının yanında mezarlık duvarı içine yapılmış çeşmedir.

Süleymaniye Cami
Alanya Kalesi Hisariçi Mahallesi üzerine 13. yüzyılda Selçuklu Devleti Döneminde I. Alâeddin Keykubad tarafından yaptırılmış, bir yıldırım düşmesi sonucu yıkılan mevcut caminin yerine 16. yüzyılda Osmanlı Devleti Döneminde Kanuni Sultan Süleyman tarafından eski malzemeleri kullanılarak yeniden yapılmış, merkez kubbeli kare planlı ve üç küçük kubbe ile örtülü camidir.

Alanya Tersanesi
Selçuklu Sultanı I. Alâeddin Keykubad’ın Alanya’yı almasından altı yıl sonra Kızıl Kule’nin yakınına 1227 yılında yaptırılmış, yelkenli ve küçük gemilerin yapıldığı ve onarıldığı bir deniz üssüdür. Alanya Tersanesi, Selçukluların Akdeniz’de inşa ettirdiği ilk tersanedir.

Arap Evliyası Mescidi
11. veya 12. yüzyılda Alanya Kalesinin güneydoğu sur duvarlarına bitişik tamamen taştan yapılmış, dikdörtgen planlı bir yapıdır.

Arasta
Alanya Kalesi Hisariçi Mahallesi üzerinde, Selçuklu Devleti Döneminde inşa edilmiş ve Osmanlı Devleti Döneminde de kullanılmış, üç bölümden oluşan dikdörtgen planlı, moloz taş ve kireç harcından yapılmış dönemin çarşı yapısıdır.

Bedesten
Alanya Kalesi Hisariçi Mahallesi üzerinde, Süleymaniye Camisi’nin güneybatısına 13. yüzyılda Selçuklu Devleti Döneminde inşa edilmiş doğu-batı yönünde dikdörtgen planlı ve tek katlı bir çarşı binasıdır.

Esad Dede Yatırı
Tophane Mahallesinde Alanya Kalesi surlarının 90° derecelik bir açı oluşturarak batıya kırıldığı küçük meydan üzerinde yer alan küçük bir mezardır.

Gemili Mescit
Alanya Kalesi Hisariçi Mahallesi üzerinde, 13. yüzyılda Selçuklu Devleti Döneminde inşa edilmiş kare planlı, tuğla ve moloz taş harcından inşa edilmiş bir mescittir.

Girene Çeşmesi
Alanya İlçesi sınırları içerisinde, Alanya Kalesi Tophane Mahallesi Topönü Mevkii 288 ada 2 parsel üzerinde, Kızıl Kulenin kuzeybatısında Küçük Hamam’ın arkasında, 13. yüzyılda Selçuklu Devleti Döneminde yaptırılmış çeşmedir.

Kızıl Kule
1226 yılında Selçuklu Sultanı I. Alâeddin Keykubad tarafından Alanya Limanı’nı korumak ve deniz ticaretini güvence altına almak amacıyla inşa ettirilmiş bir gözetleme kulesidir.

Küçük Hamam
1226 yılında Selçuklu Sultanı I. Alâeddin Keykubad tarafından Alanya Limanı’nı korumak ve deniz ticaretini güvence altına almak amacıyla inşa ettirilmiş bir gözetleme kulesidir.

Mecdüddin (Mecveddin) Sarnıcı
Alanya Kalesi Hisariçi Mahallesi üzerine 13. yüzyılda Selçuklu Devleti Döneminde kuzey-güney yönünde dikdörtgen planda inşa edilmiş su sarnıcıdır.

Mikail Arhengelos Kilisesi
Tophane Mahallesi üzerine Alanya’da yaşayan Rumlar tarafından 1888 yılında inşa edilmiş doğu-batı yönünde uzanan dikdörtgen planlı ve geniş bir alanı kaplayan yüksek duvarların çevrelediği bir kilisedir.

Şâkirler Cami
Alanya Kalesi Tophane Mahallesi üzerine 20. yüzyılda Osmanlı Devleti Döneminde inşa edilmiş tek mekânlı, taş malzeme ile yapılmış üzeri çatılı camidir.

Tophane Mescidi
Alanya Kalesi Tophane Mahallesi üzerinde, 19. yüzyılda Osmanlı Devleti Döneminde inşa edilmiş dikdörtgen planlı, ahşap ve moloz taştan inşa edilmiş bir mescittir.

Tophane Şapeli
Tophane Mahallesi üzerine Alanya’da yaşayan Rumlar tarafından 19. yüzyılda inşa edilmiş doğu-batı yönünde uzanan dikdörtgen planlı bir şapeldir.